Prácticas Clima

As principais prácticas que imos desenrolar neste tema son as seguintes:

  • Climas da Península
  • Mapas do tempo
  • Climogramas
  • Mapas de precipitacións
  • Mapas de temperaturas

PRÁCTICA 1: CLIMAS DA PENÍNSULA

A extensión de España, a súa situación entre a zona de latitudes téperas e cálidas e entre dous mares de características tan distintas, así como a disposición do relevo fan que na Península exista unha gran variedade climática. España desde o punto de vista climático é un país de contrastes, cunha gran diferenza entre as zonas baixo influencia atlántica e as que quedan baixo a influencia mediterránea.

CLIMA OCEÁNICO

  • Localízase na cornixa Cantábrica.
  • Veráns frescos e invernos suaves.
  • Amplitude térmica ao redor dos 10º (máis baixa de toda a península).
  • Influencia do Océano Atlántico.
  • Temperaturas medias entre 11º e 15 ºC.
  • Precipitacións abundantes, por encima dos 800 mm, dando lugar á España húmida.
  • Precipitacións de tipo frontal, traídas pola Fronte Polar.
  • Non existe estación seca, pero o máximo de precipitacións dáse no inverno e o mínimo no verán.

Variedades do clima oceánico

Oceánico puro. Na zona litoral.
Oceánico de transición. O afastamento do mar e a influencia do relevo fan diminuír as precipitacións e aumentar a Amplitude térmica, existindo un inverno frío. Dáse no interior de Galicia, Cantabria, País Vasco e Navarra

CLIMA CONTINENTAL

  • Afecta a dous terzos do territorio español, o que explica gran diversidade.
  • Inverno fríos, con abundantes xeadas e veráns moi cálidos.
  • Amplitude térmica ao redor dos 20º C.
  • Réxime pluviométrico con dous máximos nos equinoccios e dous mínimos no verán (polo A. das Azores) e no inverno (polo anticiclón térmico).

Variedades do clima continental

Clima continental suavizado (de 16 a 18º C de Amplitude térmica), que se estende polo oeste da Península desde o sur da Cornixa cantábrica ata a conca do Guadalquivir (oeste de C. León, Estremadura e Andalucía occidental). A disposición do relevo non acentúa o illamento á influencia ao mar, polo que no norte os veráns non son moi cálidos e no sur os inverno non son moi fríos. As precipitacións están por encima dos 500 mm e o máximo téñeno na primavera e no outono sendo tamén importantes as precipitacións de inverno.
Clima continental acusado (máis de 18º C de amplitude térmica), que se estende polo centro e centro-este peninsular, desde Castela León, sector oriental, e o Val do Ebro ata Andalucía oriental, pasando por Madrid e Castela a Mancha. A amplitude térmica é maior pola distancia do mar e/ou pola intensificación desta distancia pola disposición do relevo, facendo que tanto os invernos como os veráns sexan máis radicais. As precipitacións son menores, acentuándose o mínimo de inverno pola influencia do anticiclón térmico, os máximos son na primavera e outono.

CLIMA MEDITERRÁNEO

  • Localízase por toda a costa mediterránea, desde Xirona ata Huelva.
  • Invernos suaves e veráns tépedos.
  • Amplitude térmica. Oscila ao redor dos 15ºC, menor que no interior peninsular pero maior que no clima oceánico, por ser o mar Mediterráneo máis cálido.
  • Temperaturas aumentan de norte a sur, debido á latitude.
  • Precipitacións escasas, moi irregulares e existe unha forte seca no verán pola acción do Anticiclon de as Azores.

Variedades do clima mediterráneo: Segundo o réxime pluviométrico atopamos dous tipos de clima mediterráneo marítimo en:

  • Zonas nas que chove máis nos equinoccios (zona oriental). Sobre todo no outono. Ademais estas choivas pódense intensificar se se produce o fenómeno de Pinga fría. Podemos distinguir entre a zona catalá e a valenciana, con maiores precipitacións canto máis ao norte.
  • Zonas que, ademais, teñen un pico de choivas no inverno (zona meridional por estar aberta á acción da Fronte Polar) Nesta fachada meridional que abarcaría desde Murcia ata Huelva debemos expor a excepción de Murcia e Almería que son incluídas no clima arido.

CLIMA ARIDO

  • Localízase no SE peninsular e a zona media do val do Ebro.
  • Precipitacións anuais inferiores a 300 mm.
  • No Sueste a aridez responde a que se sitúa ao abrigo das Cordilleiras Béticas e non lle inflúen as borrascas atlánticas e a que chegan con frecuencia as masas de aire secas de África.
  • No cabo de Gata chégase ao clima desértico con precipitacións inferiores a 150 mm.
  • Na zona media do val do Ebro a aridez débese ao illamento das borrascas atlánticas polo S. Ibérico e á nula influencia do Mediterráneo pola acción da Cordilleira Costeiro-Catalá.
  • As temperaturas permiten distinguir entre a zona (estepa) cálida na sueste costeiro con medias anuais ao redor dos 17º C e invernos suaves (non inferiores a a10º C) e a zona fría do interior (Albacete e zona media do val do Ebro) con temperaturas medias anuais inferiores a 17º C e inverno fríos ou moderados (desde 3º C a 10º C).

CLIMA DE MONTAÑA

  • Non existe unha verdadeira tipoloxía de climas de montaña, senón que os distintos climas cando superan os 1.500 m de altura teñen unhas precipitacións maiores (e xeralmente en forma de neve) debido ao efecto Föehn e unhas temperaturas menores por causa do gradiente térmico (0,6º cada 100 metros).
  • As temperaturas caracterízanse por unha media anual baixa (<10º C), veráns frescos (ningún mes con Tª media superior a 22º C) e invernos fríos (algún mes ao redor de 0º C).
  • As montañas do norte peninsular non teñen ningún mes seco e presentan veráns frescos.
  • As montañas do centro e do sur sofren unha notable redución pluviométrica no verán e ten temperaturas estivais altas

CLIMA DAS ILLAS CANARIAS

As Illas Canarias constitúen un dominio climático orixinal debido á influencia de varios factores:

  • En primeiro lugar, a súa situación no extremo sur da zona tépeda e a zona norte do dominio intertropical fai que interveñan varios factores. Dominan as altas presións tropicais (o anticiclón das Azores) e só en moi contadas ocasións afecta algunha ondulación da corrente en chorro no inverno (a chamada gota fría canaria). Os ventos dominantes non son os do oeste, senón que en altura dominan os ventos do nordés ou alisios, que traen temperaturas moi suaves.
  • En segundo lugar, a corrente mariña fría de Canarias, entre as illas e o continente africano, arrefría as augas superficiais máis do que lle corresponde pola súa latitude.
  • O relevo, en terceiro lugar, fai diminuír a temperatura e provoca, nas vertentes expostas ao alisio, cuantiosas precipitacións e, sobre todo, o tradicional “mar de nubes” ou choiva “invisible” (néboas, escarcha, rocío…) Iso fai que a diversidade dos climas que coexisten en Canarias sexa moi grande, coa existencia de moitos microclimas.

Características xerais do clima canario

  • Precipitacións moi escasas nas zonas baixas, debido ao predominio do anticiclón das Azores (menos 300 mm), con todo, nas zonas altas, as precipitacións poden chegar aos 1000mm nas vertentes de barlovento expostas ao alisio húmido e constante.
  • As temperaturas son altas e constantes todo o ano coa amplitude térmica máis baixa de España debido á insularidad. Nas zonas elevadas diminúen as temperaturas.

PRÁCTICA 2: MAPAS DO TEMPO

A posición da Península, situada baixo a influencia de diversas masas de aire, provoca unha gran variedade de situacións meteorolóxicas. Estas pódense clasificar segundo os movementos das masas de aire sexan de tipo vertical (movemento de convección) ou se predomina o desprazamento horizontal (movemento de advección).





PRÁCTICA 3: CLIMOGRAMAS

REALIZACIÓN DUN CLIMOGRAMA
Na súa elaboración teremos en conta varios aspectos importantes:

A base do gráfico dividirémola en doce partes iguais para representar os meses do ano (fig.1)

No eixo vertical dereito imos sinalar sempre a escala correspondente ás precipitacións en milímetros ou litros/m2. Dividiremos o eixo en tramos iguais (de 10 en 10 l/m2 ou 20 en 20 l/m2). O paso seguinte consistirá en representar as precipitacións totais de cada mes mediante barras verticais. (fig. 2)

O eixo esquerdo utilizarémolo para a escala correspondente ás temperaturas. Observa que respectamos que a escala utilizada para as temperaturas (xeralmente de 5 en 5 graos ou de 10 en 10) correspóndase coa metade das precipitacións. É dicir, 20 graos de temperaturas deben coincidir horizontalmente con 40 milímetros de precipitacións. É moi importante non esquecer este detalle, porque así conseguiremos que todos os gráficos elaborados teñan as mesmas proporcións, o que nos permitirá comparalos entre si e observar facilmente as diferenzas existentes entre os distintos climas do planeta.

Podes marcar a temperatura media cun punto situado no centro do espazo correspondente a cada mes, para finalmente unilos todos e construír así o gráfico lineal correspondente ás temperaturas. Tendo en conta que non adoitan exceder os 40 º, non é necesario que continúes marcando datos ata chegar á parte superior do gráfico. Outras veces, como ocorre nos climas fríos, atoparasche con temperaturas baixo 0º. En tal caso, procura deixar espazo para marcar as temperaturas correspondentes a eses meses. (fig.3)

DEFINICIÓN: O climograma é un gráfica dobre; por unha banda unha curva aritmética na que se representan os valores da temperatura e un diagrama de barras que fai referencia ás precipitacións.

INTERPRETACIÓN DUN CLIMOGRAMA

Para interpretar un climograma hai que observar cómo evolucionan as temperaturas e as precipitacións ao longo dos meses do ano, e qué relación existen entre elas.

Evolución das temperaturas: Debe sinalarse cáles son os valores máximos e os mínimos, e en qué meses suceden. A diferenza entre o máximo e o mínimo dános a amplitude térmica nesa área. Unha amplitude superior a 12º C é indicativa dun dominio interior, con influencia da continentalidade.

Evolución das precipitacións: Debe sinalarse igualmente o máximo e o mínimo, ver en qué meses se dan e fixarse na súa regularidade.

Se son regulares e abundantes ( un total anual superior aos 800 mm), probablemente sexa unha zona pertencente ao dominio oceánico.

En cambio, se son irregulares, cun claro mínimo estival, é unha área dos dominios mediterráneo ou interior (distinguibles entre si polo valor da amplitude térmica). Se ademáis son escasas (cun total anual inferior a 350 mm), corresponde a un clima árido.

Relación entre temperaturas e precipitacións: Nos meses nos que a curva de temperaturas supera a barra de precipitacións, prodúcese un déficit de precipitacións, o ue significa que é un mes árido ou seco.

Lémbrese que o dominio oceánico non ten períodos de aridez. Se a aridez dura un ou dous meses, é unha zona oceánica con influencia interior ou subtropical. Se hai máis de catro meses áridos ou secos, entón a zona semiárida, e se son máis de sete, árida.

EXEMPLO DUN COMENTARIO

Análise e clasificación: A curva de temperaturas mostra un valor mínimo no mes de xaneiro 8,9º C e un valor máximo de 19,8º C no mes de xullo. A oscilación térmica ou amplitude térmica é de 10, 9º C. A temperatura media anual é de 14º C. O inverno non é moi frío e o verán non é caloroso. As precipitacións son abundantes e por iso non hai estación seca en ningún mes pois a curva de temperatura sempre está por baixo das barras que representan as precipitacións; aínda asi hai un estación na que os valores diminúen a valores que oscilan entre os 51 mm de xullo e os 65 mm de xuño. De acordo con estes datos podemos concluír que o climograma fai referencia a un clima oceánico ou atlántico.

Comentario: A localización do clima nunha rexión de latitude media implica que haxa estacións, un inverno con valores suaves ao redor de 9º C e un verán moderado con menos de 20º C. A baixa amplitude térmica, inferior a 11º C, ten a súa explicación na maritimidade pois o mar é un regulador entre o inverno e o verán. Ademais, o movemento de translación da Terra fai que no verán acheguémonos máis ao sol e o grao de inclinación dos raios facilita unha maior insolación e iluminación co consecuente aumento das temperaturas. A presenza do anticiclón das Azores facilita o aumento da temperatura no verán e a súa retirada cara a latitudes máis meridionais fai que no inverno as temperaturas descendan.

As precipitacións abundantes durante todo o ano son consecuencia da Fronte Polar que é unha liña sinuosa na que se enfrontan dúas masas de aire, a masa Pm que é húmida, fría e inestable ao desprazarse cara a latitudes meridionais ao quentarse pola base e a masa Tm que é húmida, seca e que no seu ascenso cara a latitudes máis setentrionais estabilízase. Da unión destas masas de aire nace unha borrasca ou un conxunto de borrascas que se denominan familia de borrascas da Fronte Polar. En consecuencia as precipitacións asociados a estas borrascas son de orixe ciclónico pero ás veces ao atoparse cunha determinada posición do relevo transfórmanse en choivas orográficas. A pluviosidad ten os seus máximos a finais do outono e no inverno, podendo ver un incremento considerable na primavera, concretamente o mes de abril. En xuño e xullo diminúen ao dominar a situación anticiclónica pero aínda se coan borrascas que causan choivas con valores por encima de 30 mm ou l/m2. Outro dos factores que incide nunha pluviosidad elevada, 1236 mm, é unha corrente mariña. A corrente mariña diríxese cara ao cabo de Penas pero ten dúas ramas., unha máis cálida e outra máis fría. Cara ao oriente do mar Cantábrico viaxa a auga máis quente e o contacto dun mar cunha temperatura un pouco máis elevada coa terra aumenta a pluviosidad que tamén pode verse acrecentada como consecuencia da disposición do relevo.

O clima oceánico asóciase cunha vexetación formada por especies de folla caduca, o bosque planifolio. Castiñeiros, carballos, haxas, tilos, fresnos, arces, bidueiros, loureiros e teixos (estes dous últimos de folla perenne) son as especies vexetais típicas neste dominio climático pero tamén poden crecer outras especies propias do mediterráneo como a aciñeira ou o alcornoque. Finalmente o home introduciu especies de crecemento rápido como o eucalipto e o piñeiro. Os bosques oceánicos crecen nun chan que pode ser pardo húmido, pardo calizo, ranker, terra fusca. Desde o punto de vista humano o clima atlántico asóciase cos pastos, forraxes, tubérculos, cereais, árbores froiteiras e cultivos de recente implantación como o kivi. A paisaxe agraria dominante é o gandeiro e o aproveitamento dos bosques, sen esquecer o potencial das localizadas veigas nos cursos medios e baixos dos ríos que debido á elevada pluviosidad son caudalosos e regulares.

PRÁCTICA 4: MAPA DE PRECIPITACIÓNS

Comente o mapa que mostra o volume de precipitacións anuais en España sinalando as diferentes unidades de precipitacións homoxéneas (coas súas variedades e carácteres) e as causas desa diferenciación nos volumes de precipitacións.

O mapa mostra a distribución das precipitacións na Península Ibérica, as illas Baleares e as illas Canarias en mm. Estas presentan unha distribución moi irregular.

As principais áreas ou rexións pluviométricas que poden distinguirse en función do seu volume medio anual de precipitación son as seguintes:

A) A áreas con precipitación media anual elevada, superior a 800 mm, localízanse no norte peninsular (Galicia e cornixa cantábrica) e nos sistemas montañosos situados por encima dos 1000 metros de altitude: Sistema Ibérico, Sistema Central, Montes de Toledo, Serra Morena, cordilleiras Béticas e cordilleira Costeiro Catalá.

Galicia e a cornixa cantábrica deben o seu elevado volume a que son zonas que, pola súa latitude setentrional e a súa proximidade ao océano Atlántico, atópanse baixo a acción das borrascas da fronte polar. As áreas montañosas por encima dos 1000 metros deben as súas abundantes precipitacións á altura, pois a medida que esta se eleva aumenta o volume de precipitación.

B) As áreas con precipitación media, entre 600 e 800 mm, correspóndense coas partes medias dos sistemas montañosos citados e montañas de menor altura, de modo que ao diminuír a altitude, descenden as precipitacións; e certas áreas do extremo occidental da España peninsular que, pola súa situación, presentan unha maior frecuencia de paso das frontes e borrascas que entran polo Atlántico.

C) A área de escasas precipitacións, entre 200 e 600 mm, abarca a parte central da submeseta norte; gran parte da submeseta sur; a maior parte do val do Ebro; o val do Guadalquivir; as fosas intrabéticas andaluzas; gran parte do litoral e prelitoral mediterráneo; o resto das illas Baleares, e algunhas zonas altas das illas Canarias con relevos montañosos.

As dúas submesetas e o val do Ebro deben a súa escasa pluviosidade á continentalidade, producida polo illamento da influencia mariña, que se ve acentuada pola configuración topográfica, marcada polo encaixamento entre unidades do relevo, especialmente na submeseta norte e no val do Ebro. Estas circunstancias determinan que no inverno o chan frío do interior favoreza a formación de anticiclóns, e no verán as elevadas temperaturas aumenten a capacidade do aire de almacenar auga, dificultando a formación de nubes. Pola súa banda, o encerramento entre unidades do relevo determina que as masas de aire descarguen a súa humidade nos sistemas montañosos que as bordean.

No val do Guadalquivir, as precipitacións do inverno, causadas pola súa proximidade ao Atlántico e por temporais do suroeste que penetran facilmente polo val, ven compensadas pola importante escaseza de precipitacións do verán, dando lugar a un volume anual modesto.

Nas fosas intrabéticas andaluzas, as escasas precipitacións débense á súa posición meridional e oriental respeto da ruta de paso das borrascas atlánticas e á súa encaixamento entre unidades do relevo.

No prelitoral e litoral mediterráneo e en Baleares, a causa das escasas precipitacións é a limitada actividade con que chegan a estas zonas as borrascas e frontes que penetran polo oeste peninsular.

O relevo dalgunhas illas Canarias determina unha elevación das precipitacións, que afectan sobre todo ás vertentes expostas ao sopro do vento alisio. Con todo, pola súa latitude meridional, en contato co dominio subtropical, o aumento das precipitacións coa altura é modesto.

D) A área de precipitacións moi escasas, inferiores aos 200 mm, abarca a área central do val do Ebro, o sueste peninsular e a maior parte das illas Canarias.

No sueste peninsular, a aridez obedece a que a zona atópase protexida das borrascas atlánticas polos relevos das cordilleiras Béticas, a que chegan con dificultade as borrascas mediterráneas e a que son frecuentes as advecciones secas de África.

Na zona medial do val do Ebro, a aridez débese ao encerramento entre montañas. O Sistema Ibérico actúa como barreira fronte ás borrascas atlánticas e a cordilleira Costeiro-Catalá fréase a penetración da influencia mediterránea.

En Canarias, a aridez explícase porque, debido á súa latitude, áchanse practicamente todo o ano baixo a influencia do anticiclón das Azores, que provoca tempo seco e estable. No caso das illas orientais, a escasa precipitación acentúase pola inexistencia de relevos elevados e pola súa maior proximidade ás advecciones secas de aire sahariano.

Como xa fomos anunciando, a desigualdade das precipitacións débese a factores xeográficos e meteorolóxicos.

  • A latitude: a cantidade de precipitación aumenta de sur a norte de xeito bastantes regular.
  • A apertura ao mar: as precipitacións diminúen desde a costa cara ao interior porque no interior, no inverno, o frío do chan reforza as situacións anticiclónicas, e no verán a calor diminúe o contido de vapor de auga do aire.
  • O relevo: inflúe pola súa altura, pola súa disposición e pola súa orientación.
  1. Coa altura aumentan as precipitacións orográficas, as precipitacións ocultas (escarcha e rocío) e as precipitacións horizontais (causadas polo estancamento das nubes); en cambio, as terras baixas costeiras e as illas sen relevo adoitan rexistrar menores precipitacións, pois ao non existir relevos pronunciados cesan as posibles precipitacións orográficas.
  2. A disposición do relevo peninsular incide de varios xeitos nas precipitacións. A súa localización periférica fai que as terras interiores sufran unha elevada aridez. O predominio da disposición oeste-este de os relevos montañosos, favorece a entrada de masas mariñas húmidas do oeste e suroeste, pero o carácter macizo da Península fai que diminúa a súa actividade ao penetrar no interior, polo que as precipitacións diminúen entre a costa atlántica e a mediterránea. Finalmente, as concas encerradas por montañas teñen precipitacións escasas, pois as masas de aire descargan a súa humidade nos relevos montañosos que as bordean.
  3. Existen fortes contrastes entre as precipitacións das áreas situadas nas vertentes a barlovento dos ventos húmidos, e as de sotavento, onde as cantidades de precipitación son moi inferiores, debido ao descenso e recalentamiento do aire.
  • A dinámica atmosférica, condicionada na Península pola latitude no extremo meridional dos desprazamentos da fronte polar, determina precipitacións máis abundantes e regulares no norte, afectado todo o ano polas borrascas da fronte polar, e precipitacións inferiores e de distribución irregular no resto da Península e Baleares, debido á maior frecuencia de situacións anticiclónicas, sobre todo no verán. En Canarias as precipitacións son moi escasas, pois pola súa latitude subtropical atópanse a maior parte do ano baixo a acción do anticiclón das Azores.

A incidencia destes factores determina que na Península a distribución das precipitacións caracterícese polos seguintes trazos xerais: diminúen do NO a SE; desde as costas cara ao interior, desde a costa atlántica á mediterránea; e nas concas encerradas por relevos montañosos. En cambio, aumentan nas vertentes de barlovento e coa altura.

Fonte: Mª.Concepción Muñoz-Delgado (Probas de selectividade: Xeografía. Editorial Anaya)

PRACTICA 5: MAPA DE TEMPERATURAS

Trátase dun mapa de isotermas (usa liñas curvas que unen puntos de igual temperatura). A área representada corresponde ao territorio peninsular español e aos arquipélagos (Baleares e Canarias). Concretamente sinálanse as temperaturas medias do ano. A temperatura é unha calidade do aire que medimos en graos celsius e por medio dun termómetro. No caso dos valores medios anuais, os factores máis importantes que temos que considerar son a latitude (en xeral van aumentando en dirección N-S), a proximidade ao mar ou influencia mariña (polo seu efecto suavizador) e a altitude.

Xunto ao mapa existe unha lenda que nos sinala os valores de temperaturas medias:

Os valores máis baixos, inferiores a 7,5º C, están representados con isotermas coloreadas de azul intenso. Correspóndese coas cotas máis elevadas da Cordilleira Cantábrica, Pireneos, Montes de León, Sistema Ibérico (Serra da Demanda e Serranía de Cuenca) e Sistema Central. Estas temperaturas explícanse pola altitude do relevo e pola posición destas cordilleiras nunha latitude máis ao norte.

Os valores entre 7,5º C e 10ºC, están coloreadas cun azul oscuro. Correspóndese coas altitudes medias dos relevos anteriormente indicados máis as cotas altas dos relevos béticos. As causas destas temperaturas son similares ás xa descritas no punto anterior, salvo que a influencia da altitude é menor para os relevos situados no centro-norte da península, e a posición latitudinal máis ao sur das Cordilleiras Béticas contrarrestan a influencia do gradiente térmico.

Os valores entre 10º C e 12,5º C, están representadas cunha cor azul claro. Espacialmente distribúense estas temperaturas medias polo interior do Macizo Galaico, Val do Douro, Prepirineos, áreas de medianías dos sistemas montañosos do centro-norte peninsular e Cordilleiras Béticas. Neste caso, a continentalidad ou distancia do mar é determinante, así como a altitude no caso das Béticas.

Os valores entre 12,5º C e 15º C , están sinalados con cor amarelo. Esténdese pola costa Cantábrica (onde a influencia do Atlántico suaviza as temperaturas), Val do Ebro, Submeseta Sur (en ambos os dous casos a distancia do mar e a latitude crean contrastes térmicos entre o verán e o inverno) e áreas de medianías das Béticas (a altitude segue regulando as temperaturas nas latitudes baixas da península).

Os valores entre 15º C e 17 ,5º C, están coloreadas en vermello claro. Correspóndese espacialmente esta media de temperatura coa costa mediterránea de Valencia e Cataluña (o Mediterráneo regula térmicamente esta zona), zona oriental da Depresión do Ebro (chaira encaixonada entre relevos, illada da influencia mariña) e concas medias do Texo e o Guadiana (Estremadura) e áreas do interior mediterránea e Baleares.

Os valores 17,5ºC e 20º C, están representados en cor vermello escuro. Val do Guadalquivir e costa sur do Mediterráneo. As temperaturas están determinadas pola latitude máis ao sur e a influencia costeira.

A temperatura das illas Canarias está definida pola súa posición latitudinal e marítima no bordo da área subtropical atlántica e a súa proximidade ao continente africano. Isto confírelle unhas temperaturas tépedas e constantes ao longo de todo o ano, salvo nos cumes montañosos, que nese caso descenden por causas oroxénicas.